فهرست مطالب
پله: گنجینه ملی برزیل
پله، پادشاه فوتبال برزیل که رکورد سه جام جهانی را به دست آورد و به یکی از برجستهترین چهرههای ورزشی قرن گذشته تبدیل شد.
پله همه چیز را تغییر داد. او فوتبال را به هنر و سرگرمی تبدیل کرد. فوتبال و برزیل به لطف پادشاه جایگاه خود را ارتقا دادند! او رفته است، اما جادویش ماندگار خواهد بود.
پله جاودانه است.پله که به طور گسترده بهعنوان یکی از بهترین بازیکنان فوتبال شناخته میشود، نزدیک به دو دهه را سپری کرد تا هواداران و حریفان را خیرهکننده بهعنوان پرکارترین گلزن بازی با باشگاه برزیلی سانتوس و تیم ملی برزیل جذب کند.
ظرافت، ورزشکاری و حرکات مسحورکننده او بازیکنان و هواداران را متحیر میکرد. او سبکی سریع و روان را تنظیم کرد که انقلابی در این ورزش ایجاد کرد.
کاسموس در بیانیهای پس از مرگ او در این هفته گفت: پله طی سه فصل با کاسموس، به تغییر چشمانداز داخلی ورزش فوتبال کمک کرد .
پله با نام Edson Arantes do Nascimento در شهر Três Corações متولد شد و به یکی از مشهورترین چهرههای جهان تبدیل شد. او در سن 15 سالگی اولین فوتبال حرفهای خود را با سانتوس انجام داد و بیش از هزار گل به ثمر رساند و سه بار قهرمان جام جهانی فوتبال قبل از 30 سالگی شد.
در سال 1975، پله به نیویورک کاسموس پیوست و به محبوبیت فوتبال در سراسر ایالات متحده کمک کرد. O Rei لحظات افسانهای زیادی در زمین از جمله برندهشدن در جام فوتبال NASL در سال 1977 پذیرایی کرد.
پله در طول سه فصل با Cosmos به تغییر چشمانداز داخلی ورزش فوتبال کمک کرد. جایی که زمانی الماسهای بیسبال وجود داشت، اکنون زمینهای فوتبال نیز وجود دارد. کیهان و پادشاهشان نهتنها انقلابی ورزشی را در آمریکا به راه انداختند؛ بلکه به سراسر جهان سفر کردند تا انجیل بازی زیبا را گسترش دهند و جهانیترین شهر جهان را در بازی جهانی به نمایش بگذارند و میراث ورزشی ماندگاری را در هند و چین به جا بگذارند. ژاپن، جایی که بازدیدهای آنها بخشی از فرهنگ ورزش محلی است.
آخرین بازی او بهعنوان یک فوتبالیست حرفهای در 1 اکتبر 1977، در مقابل جمعیتی که در ورزشگاه این تز فروخته شده بودند و تماشاگران تلویزیون جهانی انجام شد. پله هرکدام یک نیمه برای تنها دو باشگاهی که تابهحال نمایندگی کرده، سانتوس و نیویورک کاسموس بازی کرد.
نام پله برای همیشه مترادف باهنر و نبوغ ورزشی خواهد بود. تأثیر ماندگار او در ورزش فوتبال غیر قابل ارزیابی است. آرام باش ای ری(O Rei)
جایی که زمانی الماسهای بیسبال وجود داشت، اکنون زمینهای فوتبال نیز وجود دارد.
او برزیل را به اوج فوتبال رساند و در سفری که در خیابانهای ایالت سائوپائولو آغاز شد، به سفیر جهانی ورزش خود تبدیل شد؛ جایی که او با لگد به جوراب پر از روزنامه یا پارچه پاره میزد.
در گفتوگو درباره بزرگترین بازیکنان فوتبال، تنها از دیگو مارادونا، لیونل مسی و کریستیانو رونالدو در کنار پله نامبرده میشود.
منابع مختلف، با شمارش مجموعههای مختلف بازی، مجموع گلهای پله را بین 650 (بازیهای لیگ) تا 1281 (همه بازیهای بزرگسالان، برخی در برابر رقابتهای سطح پایین) فهرست میکنند.
بازیکنی که به او لقب “پادشاه” داده میشود؛ در جام جهانی 1958 سوئد در 17 سالگی به جهان معرفی شد.
جوانترین بازیکن تاریخ در این مسابقات. او پس از به ثمر رساندن دو گل در پیروزی 5-2 برزیل مقابل میزبان در فینال، روی دوش همتیمیها از زمین خارج شد.
هنگامی که برزیل در سال 1962 عنوان قهرمانی جهان را حفظ کرد، مصدومیت او را به تنها دو بازی محدود کرد، اما پله نماد قهرمانی کشورش در جام جهانی 1970 مکزیک بود.
او در فینال گلزنی کرد و کارلوس آلبرتو را با یک پاس بیهیاهو برای گل آخر در پیروزی 4-1 مقابل ایتالیا آماده کرد.
تصویر پله با پیراهن زرد و درخشان برزیل، با مهر شماره 10 بر پشت، با هواداران فوتبال در همهجا زنده است. همانطور که جشن گل علامت تجاری او – یک جهش با مشت راستبالای سرش.
شهرت پله به حدی بود که در سال 1967 جناحهای جنگ داخلی در نیجریه با آتشبس کوتاه موافقت کردند تا او بتواند یک مسابقه نمایشگاهی در این کشور برگزار کند.
هنری کیسینجر در مقالهای در سال ۱۹۹۹ در مجله تایم خاطرنشان کرد که هر دو طرف در جنگ داخلی نیجریه در سال ۱۹۶۷ به مدت ۴۸ ساعت آتشبس اعلام کردند تا پله بتواند در پایتخت لاگوس در مسابقهای نمایشی بازی کند.
از هنری کیسینجر، نقلقولی به این مضمون بیان شده است که:
” برای چشمانداز صلحآمیزتر از آینده، به المپیک نگاه کنید؛ کشورهای جهان امروزه به طور ناگسستنی به هم مرتبط هستند. آنها به تأثیرگذاری بر یکدیگر ادامه میدهند و در برخی مکانها به رقابت میپردازند. برخی این را یک چالش میدانند، اما بازیهای المپیک میتواند نماد ارزشمندی برای نحوه رقابت در راه صلحآمیز باشد.”
این نقلقول هنری کیسینجر، وزیر امور خارجه سابق ایالات متحده ازاینجهت بیان گردید که تحقیقات بهعملآمده حاکی از آن است که به نظر میرسد پله این اسطوره ماندگار در جهان فوتبال، دربازیهای المپیک حضور نداشته است؛ اما نقش و جایگاهسازی ذهنی او از منظر برندسازی شخصی قابلتحسین است که توانست با میانجیگری حتی به مدت کوتاه آتش جنگ را خاموش نماید.
او در سال 1997 توسط ملکه الیزابت دوم بریتانیا لقب شوالیه را دریافت کرد.
هنگامی که او از واشنگتن برای کمک به محبوبیت این بازی در آمریکای شمالی بازدید کرد، این رئیسجمهور ایالات متحده بود که اولین کسی بود که دستش را دراز کرد.
میزبان به بازدیدکنندهاش گفت: اسم من رونالد ریگان است، من رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا هستم. اما شما نیازی به معرفی خود ندارید؛ زیرا همه میدانند پله کیست.
پله اولین قهرمان ملی سیاهپوست مدرن برزیل بود، اما بهندرت در مورد نژادپرستی در کشوری که ثروتمندان و قدرتمندان از اقلیت سفیدپوست هستند صحبت کرد.
زندگی پله بعد از فوتبال شکلهای مختلفی داشت. او یک سیاستمدار — وزیر فوقالعاده ورزش برزیل — یک تاجر ثروتمند و سفیر یونسکو و سازمان ملل بود.
او نقشهایی در فیلمها، سریالهای تلویزیونی و حتی آهنگسازی و ضبط سیدی از موسیقی محبوب برزیلی داشت.
استعداد پله در 11 سالگی توجهها را به خود جلب کرد و یک بازیکن حرفهای محلی او را به تیمهای جوانان سانتوس آورد. طولی نکشید که او به تیم بزرگسالان راه یافت.
او علیرغم جوانی و فریم 8 فوتی خود، با همان راحتی که مقابل دوستانش در خانه نشان داد، مقابل مردان بزرگسال گل زد. او در سال 1956 در سن 16 سالگی برای اولینبار با باشگاه برزیلی بازی کرد و این باشگاه بهسرعت شهرت جهانی پیدا کرد.
او بهعنوان ذخیره به جام جهانی 1958 رفت؛ اما یکی از بازیکنان کلیدی تیم قهرمانی کشورش شد.
اولین گل او که در آن توپ را روی سر یک مدافع کوبید و بهدور او دوید تا آن را به خانه بفرستد، بهعنوان یکی از بهترین گلهای تاریخ جام جهانی انتخاب شد.
پله پس از به ثمر رساندن گل پنجم برزیل در فینال جام جهانی مقابل سوئد در سال 1958، دستانش را به نشانه پیروزی تکان میدهد. پله در زندگینامه خودنوشت: “بازی پایانی یک سانتر بلند بود: من از دو مدافع پیشی گرفتم، توپ را با سر لمس کردم و آن را تماشا کردم. با حلقهزدن به گوشه دروازه، گل پنجم برزیل و دومین گل من در مسابقه. قرار بود قهرمان جهان شویم. بعد یکدفعه جلوی دروازه از حال رفتم. گارینچا آمد و پاهایم را برداشت تا خون را به سرم برگرداند. وقتی به خودم آمدم، بازی دیگر تمام شده بود. من غرق در احساسات شدم.»
عکس: Bettmann/Corbis
پله پس از پیروزی 5-2 برزیل در جام جهانی 1958 بر روی شانه دروازهبان گیلمار دوس سانتوس نئوس گریه میکند. پله همچنین نوشت: “اولین افکار من در مورد خانوادهام بود. آیا آنها میدانستند که ما قهرمان شدیم؟ میخواستم با پدر و مادرم صحبت کنم، اما تلفن نبود، بنابراین مدام میگفتم: “باید به پدرم بگویم، باید به پدرم بگویم.” من فقط در روزهای بعد با استفاده از رادیو بینالمللی توانستم با او صحبت کنم. یادم میآید که گفتم: “مرا با پادشاه سوئد دیدی؟” به پایان رسید، و من با پادشاه دست دادم. بر فراز.’ از آن زمان تابهحال همه چیز خیلی پیشرفت کرده است.
جام جهانی 1966 انگلستان – که توسط میزبان برنده شد – برای پله که در آن زمان بهعنوان بهترین بازیکن جهان شناخته میشد، یک جام تلخ بود.
برزیل در مرحله گروهی حذف شد و پله که از رفتار خشن عصبانی بود، قسم خورد که این آخرین جام جهانی او است.
پله مصدوم از گودیسون پارک دور شد و برزیل در جام جهانی 3-1 مقابل پرتغال شکست خورد. مدافعان بلغارستان و پرتغال بارها پله را از ناحیه زانو هک کردند. او از مسابقات خارج شد و با عصبانیت از عدم حمایت داوران، قول داد که آخرین جام جهانی خود را بازی کرده است. چهار سال بعد، با آگاهی کامل از جایگاه خود در تاریخ و با نکتهای برای اثبات، نظر خود را تغییر داده بود.
او نظر خود را تغییر داد و در جام جهانی 1970 جوان شد. در بازی مقابل انگلیس، او یک ضربه سر به یک امتیاز خاص زد، اما گوردون بنکس، دروازهبان بزرگ، در حرکتی خیرهکننده توپ را از بالای دروازه عبور داد.
پله این سیو – یکی از بهترینهای تاریخ جام جهانی – را به “بالارفتن ماهی قزلآلا از آبشار” تشبیه کرد.
بعداً در فینال مقابل ایتالیا گل افتتاحیه را به ثمر رساند که آخرین بازی او در جام جهانی بود.
پله در مجموع 114 بازی با برزیل انجام داد و رکورد 95 گل از جمله 77 گل دربازیهای رسمی به ثمر رساند.
حضور او با سانتوس بیش از سه دهه طول کشید تا اینکه پس از فصل 1972 به نیمه بازنشستگی رفت. باشگاههای ثروتمند اروپایی سعی کردند او را جذب کنند، اما دولت برزیل برای جلوگیری از فروش او مداخله کرد و او را یک گنج ملی اعلام کرد.
سالهای اوج پله هنوز در راه بود. پله دارای ترکیبی از ورزش عالی، مهارت و بینش تاکتیکی بود. او میتوانست 100 متر را در 11 ثانیه بدود، با هر دو پا شوت بزند و از بلندقدترین مدافعان پیشی بگیرد. باشگاههای ثروتمند ایتالیایی تلاش کردند تا او را از برزیل دور کنند و مبلغ یک میلیون دلار را برای امضای او به باشگاهش، سانتوس، پیشنهاد کردند. اما در سال 1961، ژانیو کوادروس، رئیسجمهور برزیل، پله را یک “گنجینه ملی غیر قابل صادرات” اعلام کرد و اطمینان حاصل کرد که او تقریباً دو دهه در باشگاه باقی خواهد ماند. او در یک بازی دوستانه بین مالمو و برزیل در سال 1960 در حال دویدن با توپ است.
عکس: Dpa/Corbis
در زمین، انرژی، بینش و تخیل پله، یک تیم ملی مستعد برزیل را با سبک بازی سریع و روانی هدایت کرد که نمونهای از “O Jogo Bonito” – پرتغالی برای “بازی زیبا” بود. زندگینامه او در سال 1977، “زندگی من و بازی زیبا”، این عبارت را به بخشی از فرهنگ لغت فوتبال تبدیل کرد.
در سال 1975 به نیویورک کاسموس لیگ فوتبال آمریکای شمالی پیوست. اگرچه پله 34 سال داشت و دوران اوج خود را سپری کرد، اما فوتبال را در آمریکای شمالی وجهه بالاتری بخشید. او کاسموس را بهعنوان قهرمانی لیگ 1977 هدایت کرد و در سه فصل 64 گل به ثمر رساند.
پله کار خود را در 1 اکتبر 1977 در نمایشگاهی بین کاسموس و سانتوس در مقابل جمعیتی در نیوجرسی که حدود 77000 نفر بود به پایان رساند. او نیمی از بازی را با هر باشگاه انجام داد.
در میان بزرگان حاضر شاید تنها ورزشکار دیگری بود که شهرتش در سراسر جهان بود – محمدعلی.
آمار ملی
پله یک بازیکن بازنشسته فوتبال برزیلی بود که از سال ۱۹۵۷ تا ۱۹۷۱ نمایندهٔ تیم ملی فوتبال برزیل در پست مهاجم بود. از وی بهعنوان یکی از بهترین بازیکنان تمام دوران فوتبال نامبرده میشود. وی در حال حاضر با ۷۷ گل ملی بهترین گلزن برزیل است که در ۹۲ بازی به ثمر رساند. ۱۲ گل در جام جهانی، از جمله ۴ گل در جام جهانی ۱۹۷۰ به ثمر رسید.
فیلمشناسی
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.
کلام آخر: پله: گنجینه ملی برزیل
وبسایت آی اسپورت(http://isport.ir/fa/content/5f935aa1dea3) در سرمقاله خود تحت عنوان ” میراث پادشاهی به نام پله” به نقلقول از ” تیم ویکری” نوشت:
قهرمانی جامجهانی چالشی بزرگ و سخت است و پله این شانس را داشت که بااستعداد خودش و در کنار بازیکنانی بزرگ و مستعد، این موفقیت را نه یکمرتبه نه 2 مرتبه بلکه 3 بار تکرار کنند.
اما تلاش برای غلبهکردن بر یک کشور، میتواند حتی سختتر از فتح جامجهانی باشد. این اتفاق حتی برای مردی که «پادشاه» لقب داشت نیز قلهای سخت برای فتحکردن بود. بااینحال پله در سال 1975 تصمیم به قمارکردن گرفت و به آمریکا یکی از بزرگترین کشورهای جهان رفت، کشوری که این ورزش زیبا را تا آن زمان بهخوبی ندیده بود.
پله چند سال پیش درباره رفتنش به آمریکا گفت: «از سانتوس فارغ شده و از بازیهای ملی نیز خداحافظی کرده بودم. از خودم پرسیدم در نیویورک چه کاری میخواهم بکنم؟ من در دو تیم بزرگ سانتوس و برزیل بازی کردهام، از دو تیم بزرگ و لحظاتی بزرگ پای به آمریکا گذاشتم. کلیو تُوی؛ رئیس وقت باشگاه نیویورک کاسموس، به من گفت که ما میخواهیم فوتبال را به همان اندازه که در اروپا و آمریکای جنوبی بزرگ است، در آمریکا به عرش برسانیم. زمانی که من با کاسموس قرارداد امضا کردم، آنها تنها یک تیم دانشگاهی بودند؛ اما بعدها، ما با جذب چند بازیکن خوب، به تیم شماره یکدنیای فوتبال تبدیل شدیم.»
روز خداحافظی پله از دنیای فوتبال، 75646 نفر در ورزشگاه نیویورک گردهم آمدند تا از اسطوره؛ بزرگترین بازیکن تاریخ فوتبال از نظر بسیاری از مردم جهان، خداحافظی و تشکر کنند. در ورزشگاه مهمانانی نظیر «رابرت رد فورد»، «باربارا استرایسند»، «دایان کیتون»، «میک جگر»، «محمدعلی کلی» و «هنری کیسینجر» حضور داشتند؛ پایانی مناسب برای یک پادشاه.
جیمی کارتر، رئیسجمهور سابق آمریکا گفت: پله بازی فوتبال را به اوجهایی رساند که قبلاً در آمریکا به آن دست نیافته بود و تنها پله با موقعیت، استعداد بینظیر و شفقت محبوب خود میتوانست چنین مأموریتی را انجام دهد. “ایالات متحده عمیقاً سپاسگزار است.”
بعد از برگزاری تور آسیا، کاسموس برای خداحافظی نهایی با پادشاه در دیداری دوستانه در ورزشگاه مملو از جمعیت Giants به خانه بازگشت. در مراسم پیش از بازی، پنج کاپیتان آخر قهرمان جهان معرفی شدند: کاپیتانهای برزیل؛ بلینی (1958)، مائورو (1962) و کارلوس آلبرتو (1070)، بابی مور کاپیتان انگلیس (1966) و بکنباوئر کاپیتان آلمان غربی (1974).
«جف کارتر»، پسر رئیسجمهور وقت آمریکا؛ به پله لوحی را اهدا کرد و آن را خواند: «تقدیم به پله برای لبخندی که روی لبهای کودکان خلق کرد، هیجانی که به هواداران این ورزش در این کشور بخشید و برای همه چیزهایی که به ورزش آمریکا افزود. پله ورزش فوتبال را در آمریکا به سطحی که هرگز پیشازاین به آن نرسیده بود رساند و فقط پله با ویژگیهای منحصربهفردی همچون استعداد بینظیر و محبت دوستداشتنیاش، قادر به انجام چنین مأموریت بزرگی بود. ایالات متحده آمریکا صمیمانه از پله و زحماتش تشکر میکند. رئیسجمهور کارتر، یک اکتبر 1977.»
سرانجام پله که احساسی شده بود میکروفون را در دست گرفت و گفت: «خانمها و آقایان، من از اینکه در بزرگترین لحظه زندگیام پیش شما هستم خوشحالم. میخواهم از تکتک شما تشکر کنم. از این فرصت استفاده میکنم و از شما میخواهم به جوانان جهان بیشتر توجه کنید، کودکان، کمسنوسالها؛ ما به آنها بسیار نیاز داریم و به این دلیل چنین درخواستی از شما دارم که فکر میکنم، باور دارم که عشق …» بغض گلوی اسطوره را فشرد و چشمانش همچون ابر بهاری باریدن گرفت: «باور دارم که عشق مهمتر از چیزی است که میتوانیم در زندگی بفهمیم. همه چیز میگذرد پس لطفاً با من سه بار بگویید؛ عشق! عشق! عشق!»
در همین زمان بود که همراه با فریاد جمعیت، اسکوربرد ورزشگاه نیز سه مرتبه این کلمه را نوشت. پله که اسیر احساسات شده بود، سخنان خود را اینگونه به اتمام رساند: «از شما بسیار متشکرم.»
چند سال پیش پله درباره بازیکردن در آمریکا چنین نظری داد: «بهترین کاری که در زندگی انجام دادم همان بود. خدا را شکر، زیرا پس از آمدن به آمریکا در جهان بیشتر شناخته شدم.»
41 سال پس از خداحافظی پله، هنوز مجسمهای برای مردی که به تغییر فوتبال در آمریکا کمک کرد، ساخته نشده است ولی شاید آثار دیگری برای افتخارکردن و قدردانی از پله باشد؛ همین که در سرتاسر آمریکا اکنون زمین فوتبال وجود دارد شاید بزرگترین قدردانی از اسطوره فوتبال محسوب شود. حالا در آمریکا یک لیگ حرفهای (MLS) وجود دارد که بیست و دومین فصل خودش را پشت سر میگذارد، تیم بانوان آمریکا، استانداردهایی ثبت کرده که رسیدن به آنها آسان نیست. افرادی که از فوتبال نفرت داشتند نیز تاکنون مردهاند و فوتبال راه خود را به زندگی و قلب بچهمدرسهایها و والدینشان بازکرده است. فوتبال در حال رونق و رسیدن از فرش به عرش است. درحالیکه «فوتبال آمریکایی» (راگبی) به علت نگرانیها از آسیبهای مغزی کودکان و بزرگسالان، در دوران سختی به سر میبرد، «فوتبال» بهعنوان جانشینی برای «راگبی» دیده میشود و این میراثی درخور یک «پادشاه» است.
کلام آخر: پیام بزرگان به مناسبت درگذشت پله
نیل شفرد نیز به درگذشت پله این اسطوره فوتبال، به نقلقول از بزرگان در سرمقاله خودنوشت:
“پله در 92 بازی برای برزیل 77 گل به ثمر رساند و او را به بهترین گلزن این کشور در فوتبال بینالمللی مردان تبدیل کرد. در سال 1999 او بهعنوان ورزشکار قرن کمیته بینالمللی المپیک (IOC) معرفی شد و در سال 2016 نشان المپیک توسط توماس باخ رئیس کمیته بینالمللی المپیک در شهر زادگاهش سانتوس به او اهدا شد.”
کلام آخر: تجلیل دنیای فوتبال به مناسبت درگذشت پله
باخ در پیامی که در حسابهای رسانههای اجتماعی کمیته بینالمللی المپیک منتشر کرد، گفت:
“با درگذشت پله، جهان یک نماد بزرگ ورزشی را از دست داد. همانطور که میتوانستم تجربه کنم، او یک باور واقعی به ارزشهای المپیک و حامل افتخاری شعله المپیک بود. تقدیم نشان المپیک به او یک افتخار بود.”
جیانی اینفانتینو، رئیس فیفا گفت:
“برای همه کسانی که بازی زیبا را دوست دارند، این روزی است که هرگز نمیخواستیم بیاییم. روزی که پله را از دست دادیم. پله حضور مغناطیسی داشت و وقتی با او بودی، بقیه دنیا متوقف شدند. زندگی او چیزی فراتر از فوتبال است.
او در برزیل، آمریکای جنوبی و در سرتاسر جهان دیدگاههای او را برای بهترشدن تغییر داد. خلاصهکردن میراث او در کلمات غیرممکن است.
به خانواده و دوستان او، به CBF، به برزیل و به همه هواداران فوتبال که او را بسیار دوست داشتند، صمیمانه تسلیت خود را ابراز میکنم. امروز همه ما در غم ازدستدادن حضور فیزیکی پله عزیزمان عزادار هستیم، اما او مدتها پیش به جاودانگی دستیافت و بنابراین تا ابد با ما خواهد بود.”
دولت برزیل پله را بهعنوان "افسانهای زنده در طول زندگی ما" توصیف کرد. حساب رسمی دولت در توییتر نوشت:
“کمال فوتبال؛ پادشاه تقریباً مترادف با وطن خود بود.”
“نسلهای آینده او را بهعنوان یک جنتلمن خارج از زمین، و یک جادوگر روی آن به یاد خواهند آورد – پیراهن حماسی شماره 10 که توسط نبوغ او جاودانه شده است.”
